Is Tantra therapie? De verschillen en overeenkomsten
Ik heb heel wat miraculeuze dingen zien gebeuren bij de deelnemers aan onze trainingen. Soms is het alsof er een heel nieuw iemand tegenover me zit: onherkenbaar ontspannen, gevoelig, aanwezig en vol zin in het leven.
Ooit kwam ik op een festival een dame tegen die een paar maanden eerder een retraite bij me had gedaan. Ze stormde op me af en vertelde met tranen in haar ogen dat ze spontaan twintig kilo was afgevallen na die week. Geen dieet, niks. Gewoon intens gelukkig met het leven.
En zo zijn er honderden voorbeelden van deelnemers die een ballast lijken loslaten, die ze daarvoor alsmaar met zich meesleepten. Voor wie allerlei blokkades ‘vanzelf’ weg blijken te zijn gesmolten.
Dat geldt ook voor mij. Misschien was het bij mij aan de buitenkant niet zo zichtbaar als bij die dame van het festival, maar intern lijkt mijn wereld wel 180 graden gedraaid sinds ik Tantra beoefen.
Daarvoor ervoer ik het leven als grauw, saai, alsmaar hetzelfde. Het voelde het leven voor me alsof ik naar een film keek die aan me voorbij trok. Alsof ik niet echt deelnam.
Al na mijn eerste Tantraweek had ik een veel helderder beeld over hoe ik veel meer zelf richting kon geven aan mijn leven. Niet door hard te werken, maar juist door te ontspannen.
‘Dit scheelt tien jaar therapie’ heb ik deelnemers wel horen zeggen. En zo ervoer ik dat ook.
Waar Tantra aan therapie raakt
De effecten van Tantra en therapie zijn soms inderdaad behoorlijk vergelijkbaar. Althans; als we spreken over lichaamsgerichte therapie – wat de laatste twintig, dertig jaar steeds meer aan terrein wint ten opzichte van de meer klassieke cognitieve therapie. Door cliënten te helpen om te leren luisteren naar de signalen van hun lichaam, boeken lichaamsgerichte therapeuten fantastische resultaten. Zelfs bij zeer ernstig trauma.
Ik denk persoonlijk dat therapie de laatste jaren steeds meer op Tantra is gaan lijken. Er is een grote wederzijdse interesse: veel therapeuten belanden vroeg of laat in een Tantra retraite. Veel van mijn collega’s zijn ook therapeut. Ikzelf volg een trauma therapie opleiding. Wat er werkt, integreer ik met veel plezier in onze programma’s.
Ik zie het therapeutische proces – waarin je meer gaat begrijpen over je wonden en je kwaliteiten – als belangrijk voor je spirituele groei.
Wat mij betreft zijn spirituele ervaringen bedoeld om te integreren in je leven thuis. Het overgrote deel van je leven besteed je niet in een retraite, maar ben je aan het werk, aan het zorgen voor je kinderen of in contact met je geliefde(n).
Wat is spirituele groei?
Daar is een korte inleiding voor nodig, en die begint bij je kindertijd.
Kleine kinderen (tot plm. 4 jaar) verkeren regelmatig in wat we een ‘essentiële staat’ noemen: een ervaring van éénheid en onafgescheidenheid. Een baby ervaart vrijwel geen verschil tussen dat wat in hem gebeurt en wat buiten hem. Sensaties en emoties van z’n ouders voelen net zo echt, als z’n eigen.
Stel je nou eens voor dat de moeder van de baby het lastig vindt om continu beschikbaar te zijn voor haar kindje. Ze gaat zich akelig of boos voelen, telkens als de baby aandacht wil. Het kindje voelt dit haarfijn aan, zelfs als z’n moeder er niets over zegt.
Omdat het kind zo afhankelijk is van z’n ouders, is er maar één conclusie die het kan maken: ‘ze wil me niet. Er zal wel iets mis zijn met mij’.
Om onszelf te beschermen tegen de ondraaglijke pijn van zo’n conclusie, hebben we een prachtige, wonderbaarlijke mogelijkheid gehad.
We hebben allemaal, zonder onderscheid, een ego structuur gecreëerd.
'Ego', wat bedoelen we daarmee?'
Je zou het ego kunnen omschrijven als een krampachtige structuur die we allemaal maken om pijn te vermijden. Die spanning probeert je veilig te houden, door je vrije stroom – jouw levensenergie – te beperken.
De spanning werkt als een soort van harnas of een muur. Je wordt een klein beetje harder, zodat de pijnlijke ervaringen die je verwacht, niet meer zo binnenkomen. Als je heel veel pijnlijkheid hebt meegemaakt in je jonge leven, kan het zelfs voelen alsof je een heel kasteel om je heen hebt opgetrokken. Het leven raakt je dan niet meer, en jij trouwens het leven ook niet.
Nou heeft ons ego een slechte naam – en niet alleen in spirituele kringen. Maar kijk eens wat het voor je heeft proberen te doen! Dit prachtige, precies op jouw situatie toegeruste construct is er 100% aan gecommitteerd om het leven minder akelig te maken voor je. En dat heeft fantastisch gewerkt; je hebt je jeugd overleefd. Het is denk ik belangrijk om dit deel van jou te erkennen voor wat het heeft gedaan, en het niet zomaar bij het grofvuil te zetten. In Tantra zien we het ego zelfs als noodzakelijk voor je leven en je spirituele ontwikkeling.
Maar het ego maakt ook dat je die staat van éénheid, waar je als klein kindje mee in contact was, niet meer ervaart. Je voelt je afgescheiden, los. Soms zo afgescheiden als een klein, kwetsbaar eilandje in een overweldigende, vijandige wereld.
Op een gegeven moment in je leven ga je die spanning, jouw ‘egoharnas’, onherroepelijk op een gegeven moment ervaren als te beperkend. Bijvoorbeeld op het moment dat je telkens weer in dezelfde shit belandt met je partner. Of omdat je niet goed in je vel zit op je werk. Je zit in een situatie die niet meer houdbaar is voor je. Je realiseert je dat je niet voldoende bent uitgerust om hier verandering in te brengen. Als je bereidt bent om de diepere oorzaak hiervan aan te pakken, zou dat zomaar het moment kunnen zijn waarop je zou kiest voor therapie… of Tantra.
Voelen én aanwezig blijven
In Tantra beoefen je om je vrije stroom voller toe te laten. En dat is precies dat wat je ego probeert te voorkomen.
Terecht, trouwens.
Het ís ook spannend, soms zelfs doodeng. Als je je vrije stroom niet meer controleert, wéét je niet wat je zult gaan ervaren.
Daarom is een groot deel van de Tantrische beoefening ook gericht op het vergroten van je aanwezigheid en bewustzijn. Samen met de vriendelijke kracht van je aanwezigheid kan je leren om de pijnlijkheid van het bestaan eenvoudig te nemen zoals het zich aandient.
De intensiteit van je ervaringen wordt zeker niet minder sterk naarmate je groeit. Maar je kan het wel steeds beter hebben.‘It hurts you more, but it bothers you less’, hoorde ik een therapeut eens zeggen.
Groei kan je stimuleren door therapie te volgen, door te mediteren, mindfulness of Tantra te beoefenen; alles wat je in een veilige setting net buiten je comfortzone brengt.
Maar groei vindt ook plaats zonder dat je ook maar iets doet in die richting. Je zal bijvoorbeeld merken dat je ook groeit door van baan te veranderen, door een kind te krijgen, door het samenzijn met je geliefde, doordat iemand in je omgeving sterft…
Het hele leven is één doorgaand proces van groei, of je nou iets doet om dat proces te versnellen of niet.
Wat gebeurt er als je groeit?
Groei betekent dat je je gaat openen. Je opent je voor nieuwe inzichten, nieuwe gevoelens, nieuwe mogelijkheden. Op het moment dat je je opent, open je je niet alleen voor de schoonheid en de goedheid van het bestaan. Je opent je ook voor alle krampachtigheid die ligt opgeslagen in je ego structuur. Je gaat zien wat je allemaal hebt gemaakt van jezelf en de wereld om je heen.
Persoonlijke groeitrajecten, therapie of spiritueel werk kan daarom, zeker in het begin, voelen als een ‘mixed blessing’. Het is enerzijds heel bevrijdend om te zien wat er allemaal vlak onder de oppervlakte verborgen zat. Iets in ons hart houdt heel erg van de waarheid en zal daar blij van worden. Tegelijkertijd vraagt het moed om te zien hoe je jezelf afsnijdt. Hoeveel pijn je al die tijd geprobeerd hebt niet te voelen.
Is er wel iets om te verbeteren?
Tantra is geen therapie. Het is een spiritueel pad – en dat gaat verder of voorbij aan therapie.
In therapie is er een doel. Als je naar een therapeut gaat, kom je daar om iets op te lossen wat je dwars zit in je leven. Samen werk je toe naar een gewenste situatie. Soms betekent dat dat je een steviger zelfbeeld creëert: een steviger ego construct, waarmee je beter kan functioneren in de maatschappij.
Therapie kan je ook helpen om beter te functioneren in Tantra retraites. Onverwerkte pijn brengt een zekere alertheid met zich mee en maakt het moeilijk om te ontspannen. Je ziet gevaar; ook wanneer er in de realiteit helemaal geen gevaar is.
Om je te kunnen openen, is het belangrijk dat je je veilig voelt. Ook intern. In een Tantra retraite is het belangrijk dat je je grenzen voelt en aangeeft. Als het goed is, krijg je daarin veel steun van je Tantra leraar. Maar soms – als het echt een issue voor je is – wil je eerst in de veilige setting van therapie onderzoeken hoe je je grenzen kan voelen.
In Tantra proberen we niets op te lossen. We zien ieder mens als al helemaal precies goed, helemaal heel. Je hoeft niks te verbeteren aan jezelf omdat je al goddelijk bent. Dat is niet iets wat je direct ‘weet’ als je Tantra gaat doen. Het is iets wat je na een tijdje waarschijnlijk vaker en vaker zult gaan ervaren.
De weg daar naar toe? Die ligt in alles wat jij, god of godin, ervaart. X Marije
Ps. Zoek je een goede therapeut? Klik hier voor mijn lijstje.
Komende Tantra Trainingen met Marije & Jeroen:
Thuis kennis maken met Tantra?
Klik op de button en ontvang de gratis partner meditatie ‘Brandstof voor jullie Relatie’ direct in je inbox.
Beluister ook de Avond vol Aandacht Podcast:
Is deze aflevering behulpzaam of inspirerend voor je? Deel de liefde en geef onze podcast een 5* rating op Spotify of schrijf een review in Apple Podcasts. Superdank!
Zin om de diepte in te gaan?
Boek een privé sessie met een van onze ervaren begeleidsters – en ervaar de diepte van tantra samen aan den lijve.
